Zoo dua Caligula: kev lom zem uas txaus ntshai ntawm Roman tus huab tais Lucius Commodus
Zoo dua Caligula: kev lom zem uas txaus ntshai ntawm Roman tus huab tais Lucius Commodus
Anonim
Lucius Aelius Aurelius Commodus ua Hercules
Lucius Aelius Aurelius Commodus ua Hercules

Lub npe Caligula tau dhau los ua qhov tsis zoo thiab kev ua phem uas tau kav ntawm lub tsev hais plaub ntawm huab tais. Txawm li cas los xij, hauv Roman faj tim teb chaws muaj lwm yam, tsis muaj kev hlub tshua, kev ua phem thiab lim hiam uas, hais txog tus naj npawb ntawm lawv "siv", tuaj yeem sib tw nrog Caligula. Ib tug ntawm lawv yog Lucius Aelius Aurelius Commodus, nto moo rau debauchery, nyiag nyiaj los ntawm lub xeev cov txhab nyiaj thiab nyiam kev lom zem. Nws tau yug los tib hnub li Caligula, Lub Yim Hli 31, tab sis tsuas yog ib puas xyoo thiab ib nrab tom qab.

Lub taub hau ntawm tus pej thuam ntawm tus huab tais Commodus hauv daim ntawv ntawm Grecules. Palace ntawm Conservatives. Tsev khaws puav pheej Capitol, Rome
Lub taub hau ntawm tus pej thuam ntawm tus huab tais Commodus hauv daim ntawv ntawm Grecules. Palace ntawm Conservatives. Tsev khaws puav pheej Capitol, Rome

Thaum Lub Yim Hli 31, 161, tus tub tau yug los rau Roman tus huab tais-tus kws tshawb fawb Marcus Aurelius, uas lawv tau txiav txim siab los ua lub npe hwm tus thawj coj ntawm nws txiv, Lucius Vera. Lucius Commodus muaj txhua txoj hauv kev los txuas ntxiv kev ua huab tais ntawm "tsib tus huab tais zoo" uas tau txiav txim ua ntej nws: cov kws qhia ntawv zoo tshaj qhia tus tub lub tswv yim, ntawv sau, lus hais lus, tab sis nws tsis txaus siab rau cov txuj ci no. Nws xav paub ntau ntxiv hauv kev sib ntaus gladiator, hu nkauj thiab seev cev. Twb tau los ntawm nws cov hluas, qhov kev xav tsis zoo ntawm tus cwj pwm ntawm Commodus tau tshwm sim: nws tsis ncaj ncees, ua tsis ncaj thiab ua phem. Thaum muaj hnub nyoog 12 xyoos, nws tau thov kom hlawv tus neeg saib xyuas chav da dej hauv qhov cub, uas, los ntawm kev tsis saib xyuas, ua kom dej sov ntau dhau rau ntxuav.

E. Delacroix. Marcus Aurelius tuav lub hwj chim rau Commodus ua ntej nws tuag, 1844
E. Delacroix. Marcus Aurelius tuav lub hwj chim rau Commodus ua ntej nws tuag, 1844

Txog thaum Marcus Aurelius tuag, Commodus yog nws tus thawj coj, thiab tom qab ntawd tag nrho lub zog dhau los rau nws. Thaum nce lub zwm txwv, nws tso tseg qhov kev quab yuam ntawm thaj chaw tshiab pib los ntawm nws txiv, ua kev thaj yeeb nrog Dacians thiab Sarmatians, thiab poob thaj av dhau ntawm Danube kov yeej los ntawm Marcus Aurelius. Thaum xub thawj, nws txoj cai tau nthuav tawm kev pom zoo, raws li nws siv cov txheej txheem pej xeem thiab feem ntau teeb tsa hnub so loj. Txawm li cas los xij, nws tau dhau los ua qhov pom tau tias huab tais tshiab tsis koom nrog hauv kev ua haujlwm hauv lub xeev txhua lub sijhawm, mob siab rau tag nrho nws lub sijhawm rau kev lom zem. Cov txhab nyiaj tau los sai sai, thiab nws nyiam tau koom nrog hauv kev ua haujlwm ntawm lub tebchaws.

Roman Emperor Commodus. Figurine ua los ntawm Pegaso Qauv
Roman Emperor Commodus. Figurine ua los ntawm Pegaso Qauv

Commodus lom zem nws tus kheej ntawm kev ntsuas huab tais: hauv nws lub harem muaj txog peb puas tus poj niam thiab tib tus txiv neej. Nws hlub, hnav khaub ncaws zoo li tus neeg caij tsheb kauj vab, tsav tsheb ciav hlau thiab noj mov nrog cov neeg zoo siab. Commodus nws tus kheej tau rov ua dua ib feem hauv kev sib ntaus sib tua gladiatorial, txawm hais tias kev ua tau zoo ntawm cov pej xeem dawb hauv thaj chaw zoo siab tau suav tias yog kev tsis ncaj ncees. Tus huab tais tau tawm tsam 735 kev sib ntaus, ntawm qhov uas nws ib txwm muaj yeej - ua ntej, vim nws tus kheej tau hais kom ua ntaj ntau, thiab qhov thib ob, lwm tus neeg zoo siab tsis tau tawm tsam huab tais. Thaum Commodus nyob rau theem swb lwm tus yeeb ncuab lossis tua tsiaj, cov neeg sawv cev yuav tsum qw: "Koj yog Vajtswv, koj yog thawj tus, koj yog cov neeg ua tau zoo tshaj plaws! Koj yog tus yeej thiab koj yuav yog tus yeej!"

Commodus, tus kav ntawm Rome
Commodus, tus kav ntawm Rome

Commodus muaj qhov tshwj xeeb ntawm kev lom zem: nws nyiam ua quav rau cov qhua hauv cov tais diav zoo nkauj, ua tus kws kho mob, cais cov neeg muaj sia, thiab hnav khaub ncaws poj niam. Ib zaug nws tau ua tus prefect ntawm praetorium Julian seev cev liab qab nrog lub ntsej muag smeared nyob rau hauv pem hauv ntej ntawm nws tus niam yau thiab tuav lub suab paj nruas.

Commodus npib
Commodus npib

Thaum tus huab tais tsis txaus siab rau kev ua phem thiab koom nrog kev sib ntaus sib tua zoo siab, Rome tau txiav txim los ntawm tus kws tshaj lij preid Tigidius Perennes. Nws nyob hauv txhua txoj hauv kev uas tuaj yeem txhawb kev ua phem ntawm Commodus, lub sijhawm ntawd txhawb nws lub zog. Perennus tau hais lus phem rau tus huab tais cov neeg koom nrog, thiab nws tau ua tiav txhua qhov kev sib cav tsis txaus ntseeg. Tab sis tsis ntev Perenne nws tus kheej tau raug liam tias npaj npaj rau lub neej ntawm Commodus thiab tua nrog nws tus tub.

Commodus li Hercules
Commodus li Hercules

Lub hwj chim muaj hwj chim tau ua pov thawj tsis txaus rau Commodus, thiab nws thov kom nws deification. Nws yog tus kiv cua ntawm kev coj noj coj ua nyob sab hnub tuaj - nws hnav daim duab ntawm tus vajtswv Anubis ntawm nws lub taub hau, tau tshwm sim hauv kev hnav khaub ncaws ntawm tus pov thawj ntawm Isis. Xyoo tsis ntev los no, nws txheeb xyuas nws tus kheej nrog Hercules, tus tub ntawm Jupiter, thiab xaj kom hu nws tus kheej li ntawd. Xyoo 190 nws tshaj tawm Rome nws tus kheej pawg neeg thiab hloov nws lub npe Commodiana, lossis Lub Nroog Commodus.

Tua los ntawm zaj duab xis Gladiator, 2000
Tua los ntawm zaj duab xis Gladiator, 2000
Joaquin Phoenix ua Emperor Commodus hauv Gladiator, 2000
Joaquin Phoenix ua Emperor Commodus hauv Gladiator, 2000

Xyoo 193 qhov kev koom tes tshiab tau tawm tsam Commodus, thiab lub sijhawm no nws tau ua tiav. Tus poj huab tais Marcia tus poj niam tau sim ua kom nws lom, tab sis cov tshuaj lom tsis ua rau muaj kev cia siab, thiab Commodus tau tua tus neeg ncaws pob Narcissus, qhev nrog tus uas nws tau sib ntaus. Senate tau tshaj tawm tam sim ntawd Commodus "tus yeeb ncuab ntawm lub tebchaws", tom qab Septimius Sever tau los ua lub hwj chim, uas yog nws tus thawj ntawm cov vajtswv - txhawm rau sau npe txhawb nqa nws tsev neeg muaj zog.

Joaquin Phoenix ua Emperor Commodus hauv Gladiator, 2000
Joaquin Phoenix ua Emperor Commodus hauv Gladiator, 2000

Lwm tus kav tau nto moo rau tsis muaj kev lim hiam tsawg, nws lub npe tau tawg nrog ntau tus dab neeg. Qhov tseeb thiab ntawv tseeb txog Emperor Caligula: tus neeg vwm hais lus phem lossis tus neeg tua neeg siab phem?

Pom zoo: